بازگشت از مکان های متعالی: نقد کتاب هنر سیر و سفر

​​​​​​

‏ سخن درباره کتاب هنر سیر و سفر بسیار است برخی آن راستوده اند و عده ای کتاب را ضعیف و بی رمق توصیف کرده اند. کتاب فاقد پیشگفتار مولف و مقدمه مترجم است؛با داستان آغاز می شود اما  داستان مشخصی ندارد و  به نقاشی هایی مزین شده که به علت چاپ سیاه و سفید زیبایی خود را آشکار نمی کنند؛ راهنمای نامتعارفی برای سفر کردن است و بیشتر شبیه کتاب راهنمایی برای جهانگردی فیلسوفانه است. کسانی که شغل آنها با سفر گره خورده است( مانند تور لیدرها، مدیران آژانس های مسافرتی،جهانگردان، مهمانداران هواپیما و.) شاید درک بهتری از این کتاب داشته باشند. احتمال اینکه خواننده کتاب را نیمه کاره رها کند زیاد است.

اگر از این کتاب لذت نمی برید چند نکته را مد نظر قرار دهید:

1- پیش فرض خود در مورد سفر را موقتا کنار بگذارید و تن در دهید به حکایت نویسنده.

2- پس از مطالعه این کتاب نقدها و نظریات مختلف درباره آن را بخوانید.

3- اگر  از مطالعه برخی قسمتهای کتاب صرف نظر کرده اید حتما بخش آخر(فصل نهم: در باب عادت کردن) و گفتار سوم(در باب غریب منظرها) را بخوانید.

4- چنانچه لازم می دانید کتاب را برای بار دوم مطالعه کنید.

5- کتاب را با دیگر نوشته های دو باتن(علی الخصوص کتاب جستارهایی در باب عشق) مقایسه نکنید.

می توان گفت این کتاب یک جای خالی را در میان کتب و نوشته های مربوط به مسافرت پر می کند، با این حال از دیدگاه راقم این سطور، کتاب مورد بحث ارزش زیادی ندارد.

جملاتی از کتاب:

سیل پیشنهادات درباره مقصد سفرمان به سویمان سرازیر می شود که کجا برویم بهتر است؛ اما به ندرت در مورد علت  یا چگونه رفتن می شنویم

سفرها قابله های افکارند. مکان های اندکی به اندازه هواپیما، کشتی یا قطار در حال حرکت منشا گفتگوهای درونی هستند. گویی همبستگی غریبی میان چیزی که مقابل چشممان قرار دارد و افکار درون ذهنمان وجود دارد: گاهی افکار بزرگ به مناظر عظیم نیاز دارند و افکار جدید به مکان های جدید. ظاهرا افکار درونی که به درجا زدن گرایش دارند با گذر سریع مناظر به تحرک در می آیند.

نیچه نوع دیگری از توریسم(گردشگری) را پیشنهاد می کند، این که بیاموزیم چگونه جوامع و هویت های ما از گذشته امان شکل گرفته و از طریق آن حسی از تداوم و تعلق بیابیم. فردی که از این دیدگاه به گردشگری  می نگرد" فرای هستی مستقل گذرای اطرافش را می بیند و خود را روح خانه، نژاد و شهرش حس می کند." می تواند به بناهای قدیمی بنگرد و شاد باشد که بداند وجود انسان در کل تصادفی نیست بلکه از گذشته اش رشد کرده و وارث گل و میوه آن است

حرکت با سرعت 100 کیلومتر در ساعت از میان مناظرحتی یک ارزن هم ما را قوی تر،شادتر یا عاقل تر نمی کند. در جهان همیشه بیش از آنچه انسان ها قادر به دیدن هستند دیدنی وجود دارد، مشروط بر این که آرام تر قدم بردارند؛در حرکت سریع بهتر نمی بینند. چیزهای باارزش را باید دید و تعمق کرد، نه اینکه با شتاب از کنارشان عبور کرد.